İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkanlığı, dün yayınlanan enflasyon verilerine ilişkin kapsamlı bir rapor hazırladı.
İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkanlığı, dün yayınlanan enflasyon verilerine ilişkin kapsamlı bir rapor hazırladı.
“Son 17 yılın en yüksek Temmuz ayı tüketici fiyatları enflasyon verilerine ilişkin hazırlanan raporda, yurttaşların gelir düzeyi düştükçe maruz kaldıkları enflasyon arttığına dikkat çekilerek, “Düşük gelirli hanelerin harcama sepetlerinde ağırlığı yüksek olan elektrik, doğalgaz, gıda gibi gruplarda ciddi fiyat artışları var. Bu artışın sürmesi, yoksulluğu ve refah eşitsizliğini derinleştirecek” tespitinde bulunuldu.
Ankara/ İYİ Parti
İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkanlığı Araştırma Ekibi’nin her ay enflasyon verilerinin açıklanmasının ardından hazırladıkları kapsamlı raporda dikkat çekici tespitlerde bulunuldu. İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkanı Ümit Özlale’nin Twitter hesabı üzerinden paylaştığı raporda, Cemal Süreya’nın ve Edip Cansever’in dizeleri uyarlanarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na eleştirilerde bulunuldu. Özlale’nin “Bir yanda ekonomik dengeleri bozan, yoksulu daha da yoksullaştıran enflasyon, diğer yanda kabahati firmalara atan TCMB” başlığı ile yaptığı paylaşımda yurttaşların gelir düzeyi düştükçe maruz kaldıkları enflasyonun arttığına dikkat çekilerek, “Düşük gelirli hanelerin harcama sepetlerinde ağırlığı yüksek olan elektrik, doğalgaz, gıda gibi gruplarda ciddi fiyat artışları var. Bu artışın sürmesi, yoksulluğu ve refah eşitsizliğini derinleştirecek” tespitinde bulunuldu.
İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkanlığı Araştırma Ekibi’nin hazırladığı raporda yılsonu enflasyon beklentisine ilişkin, “Enflasyonun geçmiş dinamikleri ve özellikle gıda sektöründeki enflasyonist baskıları dikkate aldığımızda TCMB’nin yüzde 14,1’lik tahminin aksine, yılsonu için %18’den düşük enflasyon beklememek gerektiği sonucuna varıyoruz” denildi.
Raporda, Kavcıoğlu’nun fiyatlama davranışındaki bozulma tespiti desteklenerek, gözlemlenen temel bozulmanın ÜFE-TÜFE makasının daha da açılması olduğu belirtildi ve “En az bunun kadar önemli bir diğer bozulma ise TCMB’nin tahmin kapasitesinde…” ifadeleri ile TCMB’ye yönelik eleştiride bulunuldu.
İYİ Parti Kalkınma Politikaları Başkanı Ümit Özlale’nin Twitter hesabı üzerinden yaptığı paylaşım şöyle:
“Bir yanda ekonomik dengeleri bozan, yoksulu daha da yoksullaştıran enflasyon, diğer yanda kabahati firmalara atan TCMB.
Sn. CB’ye “Daha nen olayım isterdin, onursuzunum senin” diyen TCMB’ye “Bir adın vardı senin, TCMB’ydi” hatırlatmasını yapıyor, raporumuzu paylaşıyoruz.
TÜFE, aylık artışını Ocak 2019’dan beri, yani tam 31 aydır sürdürüyor.
Son 17 yılın en yüksek Temmuz ayı tüketici fiyatları enflasyonunu bu sene yaşıyoruz.
Yılın ilk 7 ayındaki tüketici enflasyonu 2020’nin Aralık ayına kıyasla %10,41 düzeyinde. Aynı oran geçen sene %6,37 idi. Yurttaşlarımız, 2005’ten beri en yüksek ilk 7 ay enflasyonunun altında eziliyor.
Yurttaşlarımızın gelir düzeyi düştükçe maruz kaldıkları enflasyon artıyor.
Düşük gelirli hanelerin harcama sepetlerinde ağırlığı yüksek olan elektrik, doğalgaz, gıda gibi gruplarda ciddi fiyat artışları var. Bu artışın sürmesi, yoksulluğu ve refah eşitsizliğini derinleştirecek.
Son 18 yılda gıda fiyatlarındaki ikinci en yüksek aylık artış ve en yüksek yıllık artış bu Temmuz’da yaşandı.
Son 3 yılda Temmuz ayında ortalama %6,8 oranında azalan taze meyve-sebze fiyatları bu sene %5,6 arttı.
İşlenmiş gıdada en yüksek Temmuz ayı aylık enflasyonu da yine bu sene yaşandı.
2016-2020 döneminde Temmuz ayı işlenmiş gıda fiyatları ortalama artışı %0,95 iken, bu seneki artış %2,58 oldu. Yani, işlenmiş gıda fiyatlarında ortalamanın 2,7 katı bir artış yaşandı.
Peki enflasyonda bir düşüş bekliyor muyuz?
Enflasyonun geçmiş dinamikleri ve özellikle gıda sektöründeki enflasyonist baskıları dikkate aldığımızda TCMB’nin yüzde 14,1’lik tahminin aksine, yılsonu için %18’den düşük enflasyon beklememek gerektiği sonucuna varıyoruz.
Gıda, kimya ve plastik sektörlerinde hem girdi fiyatları hem de tedarik süresi artışı hızlanıyor. Bu sektörlerin önümüzdeki dönemde enflasyona etkisinin daha yüksek olacağını öngörüyoruz.
Kuraklık nedeniyle buğday üretiminde %17-18, arpa üretiminde ise %30 kayıp yaşanacağı tahmin ediliyor.
TMO’nun fiyat yükselmesi nedeniyle arpa ithalatı ihalesini iptal etmesi de gıda enflasyonunda artışın devam edeceğine işaret ediyor.
TCMB’nin yılsonu tahminin tutması için Ağustos-Aralık döneminde %3,34 enflasyon gerçekleşmesi gerekiyor.
Oysa Ağustos-Aralık enflasyonu 2020’de %7,74, 2018-2020’de ortalama %7,47, 2016-2020’de ise ortalama %6,29 gerçekleşti.
Ağustos-Aralık enflasyonunun Ocak-Temmuz enflasyonun kaç katı olduğuna bakıldığında ise bu oranın geçen sene 1,21, son 5 yıl ortalamasında ise 0,93 olduğu görülüyor.
Yani beş yıl ortalaması gerçekleşirse Ağustos-Aralık döneminde %9,63 enflasyon gerçekleşecek.
Kavcıoğlu’nun dediği gibi fiyatlama davranışında bir bozulma var. Ancak gözlediğimiz temel bozulma ÜFE-TÜFE makasının daha da açılması…
En az bunun kadar önemli bir diğer bozulma ise TCMB’nin tahmin kapasitesinde…”
